Ciało niemowlaka jest niezwykle delikatne i wymaga szczególnej uwagi i ostrożności. Rzeczy tak prozaiczne jak higiena potrafią być wyzwaniem dla początkującego rodzica. Przed wykonaniem jakichkolwiek procedur pielęgnacyjnych zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub położną, którzy udzielą praktycznych wskazówek dotyczących właściwej opieki. Tymczasem dla młodych rodziców mamy kilka podpowiedzi na temat szeroko dyskutowany – Czy pępek noworodka można moczyć?
Od pępowiny do pępka
Pępowina to struktura łącząca płód z łożyskiem w łonie matki. Zawiera naczynia krwionośne, które umożliwiają przepływ krwi między płodem a łożyskiem, dzięki czemu dostarcza płodowi tlen i składniki odżywcze, wspomagając jego wzrost i rozwój. Odpowiada również za odprowadzanie produktów przemiany materii z płodu do łożyska, gdzie mogą być usunięte przez organizm matki, oraz wspomaga ochronę płodu przed zakażeniami, dostarczając komórek odpornościowych.
Pępowina jest więc niezwykle istotna podczas ciąży, ale po porodzie, gdy jest już niepotrzebna, jest odcinana. Pozostaje wtedy mały fragment, nazywany kikutem pępowiny, który z czasem odpada (zazwyczaj naturalnie w ciągu 1-3 tygodni po urodzeniu), a na powierzchni brzucha noworodka tworzy się blizna zwana pępkiem.
Jak dbać o kikut pępowiny?
Choć odpadnięcie kikuta pępowiny jest naturalnym procesem gojenia, bardzo istotne jest w tym czasie utrzymanie tego obszaru czystym i suchym. Aby zapobiec infekcjom wystarczy stosować się do kilku prostych zasad.
- Zawsze myj ręce przed dotknięciem kikuta pępowiny.
- Przez pierwsze kilka tygodni nie zanurzaj okolicy pępka w wanience, w razie potrzeby można go przemywać czystą wodą i delikatnie osuszać miękkim ręcznikiem lub gazikiem. Należy unikać stosowania mydła, alkoholu lub innych środków dezynfekcyjnych, chyba że zaleci to lekarz.
- Ważne jest, aby utrzymywać kikut pępowiny jak najbardziej suchym. Delikatnie osuszaj okolice pępka po każdej zmianie pieluchy. Ważne jest również, aby zapewnić dostęp do powietrza tej strefie ciała niemowlaka.
- Regularnie obserwuj kikut pępowiny, aby upewnić się, że gojenie przebiega prawidłowo. Zwykle powinien on zmieniać kolor na brązowy lub czarny, a następnie zaschnąć w formie strupa, który w końcu odpadnie. Jeśli zauważysz jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak zaczerwienienie, wydzielina, obrzęk lub nieprzyjemny zapach, skonsultuj się z lekarzem.
Czy woda może zaszkodzić dziecku w czasie gojenia się kikuta?
Woda sama w sobie nie zaszkodzi dziecku podczas gojenia się kikuta pępowiny, jednak zaleca się unikanie zanurzania obszaru pępka w wodzie przez pierwsze kilka tygodni po urodzeniu. Wilgotne środowisko może sprzyjać namnażaniu się bakterii i zakażeniom.
W tym okresie podczas kąpieli dziecka możesz przemywać resztę ciała, ale unikaj moczenia lub bezpośredniego kontaktu kikuta pępowiny z wodą.
Jeśli kikut nasiąknie wodą, nie jest to powód do paniki. Wystarczy go delikatnie osuszyć, używając czystej i miękkiej ściereczki.
Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?
Oto kilka objawów, które mogą wskazywać na potencjalne problemy lub infekcję w obszarze kikuta pępowiny:
· silne zaczerwienienie w okolicy pępka;
· wydzielina, zwłaszcza jeśli jest żółto-zielona, ma nieprzyjemny zapach lub jest obfita;
· obrzęk wokół kikuta pępowiny;
· gorączka u niemowlęcia;
· niepokój lub płacz, bez konkretnej przyczyny;
· występowanie krwawienia z kikuta pępowiny.
Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów lub masz inne powody do niepokoju, skonsultuj się z lekarzem. Ważne jest, aby nie bagatelizować tych objawów, ponieważ infekcja w obszarze kikuta pępowiny może wymagać leczenia antybiotykami a w niektórych przypadkach nawet hospitalizacji i zabiegu operacyjnego.
Więcej porad o zdrowiu możesz przeczytać na stronie Aptelia.pl
- J. Rusin, Kikut pępowiny – kiedy odpada, jak pielęgnować?, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a843-Kikut_pepowiny__kiedy_odpada_jak_pielegnowac [dostęp: 12.05.23].
- WHO recommendations on maternal and newborn care for a positive postnatal experience, 2022.
