Analiza i interpretacja wiersza „Nic dwa razy”, którego autorką jest Wiesława Szymborska. Jest to niezwykle popularne dzieło, które w swojej piosence wykorzystała nawet sanah. Zobacz tekst i szczegółową analizę wiersza.
Wiesława Szymborska „Nic dwa razy” tekst wiersza
Na początek zapraszamy do zapoznania się z wierszem.
Nic dwa razy
Nic dwa razy się nie zdarza
i nie zdarzy. Z tej przyczyny
zrodziliśmy się bez wprawy
i pomrzemy bez rutyny.
Choćbyśmy uczniami byli
najtępszymi w szkole świata,
nie będziemy repetować
żadnej zimy ani lata.
Żaden dzień się nie powtórzy,
nie ma dwóch podobnych nocy,
dwóch tych samych pocałunków,
dwóch jednakich spojrzeń w oczy.
Wczoraj, kiedy twoje imię
ktoś wymówił przy mnie głośno,
tak mi było, jakby róża
przez otwarte wpadła okno.
Dziś, kiedy jesteśmy razem,
odwróciłam twarz ku ścianie.
Róża? Jak wygląda róża?
Czy to kwiat? A może kamień?
Czemu ty się, zła godzino,
z niepotrzebnym mieszasz lękiem?
Jesteś – a więc musisz minąć.
Miniesz – a więc to jest piękne.
Uśmiechnięci, współobjęci
spróbujemy szukać zgody,
choć różnimy się od siebie
jak dwie krople czystej wody.
Analiza wiersza „Nic dwa razy”
Wiersz „Nic dwa razy” autorstwa Wisławy Szymborskiej to utwór o charakterze filozoficznym, który porusza temat ulotności życia i niepowtarzalności chwil. Skomponowany jest w formie wiersza sylabotonicznego, co stanowi rzadkość w twórczości poetki. Składa się z siedmiu czterowersowych strof, a większość rymów jest uporządkowana, co nadaje mu melodyjności. Wersy składają się z ośmiosylabowców, a rytmu dodają przerzutnie.
W utworze pojawiają się pytania retoryczne, apostrofy do pojęć abstrakcyjnych, a także metaforyczne porównania, które nadają mu emocjonalny charakter. Autor stosuje metodę „liczenia do dwóch” oraz zestawia przeciwieństwa, podkreślając paradoksy sytuacji życiowej. Podmiot liryczny jest trudny do zidentyfikowania, wyraża się jako zbiorowość, a następnie w formie żeńskiej, co nadaje wierszowi uniwersalny charakter.
Język wiersza jest prosty i potoczny, nie zawiera wyrafinowanych metafor. Zastosowane środki stylistyczne, takie jak epitety i pytania retoryczne, ożywiają wypowiedź. Wiersz wydaje się lekki i niezobowiązujący, choć porusza ważny temat przejścia czasu. To zaskakujące złamanie zasady decorum, które łączy lekkość stylu z poważnym przesłaniem.
Nic dwa razy się nie zdarza – szczegółowa interpretacja wiersza
Pierwsza zwrotka wprowadza oś tematu całego utworu – przemijalność, podkreślona poprzez stwierdzenie, że nic dwa razy się nie zdarza. 'Zrodziliśmy się bez wprawy i pomrzemy bez rutyny’ – to dość tragiczne zdanie podkreśla, że życie jest nieprzewidywalne, pełne zmienności, a nasze doświadczenia są jednorazowe.
Druga zwrotka kontynuuje tę myśl, podkreślając, że mimo wysiłków, nasza egzystencja jest pełna jednorazowości – nie jesteśmy w stanie powtórzyć ani jednej zimy, ani letniego dnia. Tu poeta używa metafory szkoły i uczenia się do ilustracji życia i doświadczeń.
Trzecia zwrotka skupia się na tęsknocie za chwilami, które nie powrócą. Poeta zwraca uwagę na niepowtarzalność chwil, doświadczeń i emocji – dwóch takich samych nocy, pocałunków czy spojrzeń nigdy nie doświadczymy, co podkreśla wyjątkowość każdej chwili.
Czwarta i piąta zwrotka są wyznaniem uczuć poetki dla ukochanego. W jednym momencie, miłość jest jak róża, która wpada przez otwarte okno – piękna, ale też niespodziewana i możliwe, że chwilowa. W następnym dniu, uczucie to jest już mniej intensywne, mniej jasne – poetka pyta, czy róża to kwiat, czy kamień, co może sugerować, że miłość mogła stać się ciężarem lub stać się rzeczą oczywistą i pozbawioną pierwotnego piękna.
Szósta zwrotka przedstawia godzinę jako coś, co przemija. Ponownie, poeta podkreśla przemijalność – godzina jest teraz, ale musi minąć, co jest jednocześnie piękne, ale i przerażające. Szymborska wprowadza tu metaforę zegara, co jest powszechnie używanym symbolem przemijania.
Końcowa zwrotka przedstawia parę próbującą na nowo odnaleźć porozumienie, mimo że są inni jak dwie krople czystej wody. To porównanie jest ciekawe, ponieważ z jednej strony, dwie krople wody są do siebie podobne, z drugiej jednak, są jedyny w swoim rodzaju – tak jak dwa różne, unikalne ludzkie byty.
Całość wiersza skupia się na temacie przemijania i niepowtarzalności doświadczeń. Szymborska przypomina nam, że każda chwila jest wyjątkowa, a każde doświadczenie – unikalne, więc powinniśmy je doceniać.
